کریدور حمل و نقل شمال – جنوب از جمله ده کریدور ترانزیتی ریلی و ترکیبی تعریف شده در نشست کشورهای عضو اتحادیه اروپایی در هلسینکی در سال ۱۹۹۲ است که به عنوان شاهراه ترانزیتی شماره ۹ میان سه کشور ایران، روسیه و هند به تصویب رسید. توافقنامه این کریدور نیز در سپتامبر سال ۲۰۰۰ میلادی بین سه کشور یاد شده به عنوان مؤسسان کریدور شمال- جنوب در سن پترزبورگ به امضا رسید. در این کریدور قارههای آسیا و اروپا به همدیگر پیونده داده شده و ارتباط ترانزیتی کشورهای شمال اروپا، اسکاندیناوی و روسیه را از طریق ایران با کشورهای حوزه خلیج فارس، حوزه اقیانوس هند و جنوب شرقی آسیا برقرار میسازد.
وضعیت فعلی کریدور:
با توجه به اهمیت حمل ریلی بار، محور قزوین – رشت – آستار تنها گسستگی این مسیر بشمار میرود که احداث راهآهن قزوین – رشت – انزلی – آستارا به عنوان یکی از پروژههای مهم راه آهن ج.ا. ایران، حلقه مفقوده کریدور شمال –جنوب را تکمیل میکند. براساس توافقات انجام شده تا زمان تکمیل شدن مسیر ریلی، ترانزیت بار به صورت ترکیبی توسط شرکت ترکیب حمل و نقل در این کریدور انجام خواهد گرفت. به این ترتیب که بار پس از رسیدن به بندرعباس با حمل و نقل ریلی تا قزوین منتقل شده و از قزوین تا آستارای آذربایجان با کامیون حمل و سپس از طریق ریل به مقاصد مورد نظر ارسال میگردد. لازم به ذکر است که
در حال حاضر سالیانه تناژ قابل توجهی بار از طریق دریای عمان به دریای سیاه و از آنجا از مدیترانه به سمت روسیه میرود که این مسیر طولانی و با صرف هزینه زیادی است به طوریکه زمان سیر کشتیها در این مسیر حدود ۴۰ روز از مومبای هند به مسکو در روسیه است و با عملیاتی شدن این کریدور به روش حمل ترکیبی زمان ترانزیت بار از بنادر جنوب به مسکو ۱۴ روز و به سمت هلسینکی فنلاند ۱۷ روز طول میکشد.
جایگاه شرکت ترکیب حمل و نقل در کریدور شمال- جنوب:
باتوجه به جایگاه ممتاز ایران در ارتباطات و مبادلات تجاری بینالمللی به دلیل دسترسی به آبهای آزاد و واقع شدن در مسیر کریدورهای بینالمللی، بخش حمل و نقل بین المللی شرکت ترکیب حمل و نقل با برخورداری از مزیت توانمندی و امکانات حمل ترکیبی(چند وجهی) به منظور افزایش سهم خود در بازارهای بینالمللی فعالیتهای خود را توسعه داده است. درحال حاضر این شرکت با حمایت راه آهن ج.ا.ا به عنوان نماینده کشور ایران، ضمن انعقاد تفاهمنامههای همکاری با شرکتهای RZDL روسیه و ADY Express آذربایجان عهدهدار اجرای پروژههای حمل محمولات ریلی، جادهای و ترکیبی درکریدور بین المللی شمال – جنوب میباشد. لازم به ذکر است با پیگیریها و اقدامات انجام شده و رفع موانع گمرکی و عملیاتی، در سال ۲۰۱۶ شرکت ترکیب حمل و نقل با همکاری راه آهنهای آذربایجان و روسیه اولین قطار باری آزمایشی در مسیر بمبئی هند – بندرعباس – آستارا – مسکو را راه اندازی نمود.
تعرفه های ترجیحی حمل بار در کریدور شمال جنوب در سال ۲۰۱۷:
در آخرین اجلاس سه جانبه راهآهن ایران، روسیه و آذربایجان به منظور فعالسازی کریدور شمال – جنوب، تعرفهها برای حمل کانتینری بار ترانزیتی در این کریدور ۵۰ درصد کاهش یافته و با موافقت کشور آذربایجان، عوارض گمرکی نیز برای ورود کامیونهای مسیر شمال- جنوب به این کشور حذف گردیده است.